ძაღლებს სიზმრებში ხშირად პატრონი ესიზმრებათ

ძაღლის ძილს ხშირად თან ახლავს ფეხების მსუბუქი მოძრაობა, კუდის ქნევა, ჩუმი ყეფა ან წკმუტუნი. ეს ნიშნები ბევრ პატრონს უჩენს კითხვას — უბრალოდ რეაქციაა თუ ძაღლი სიზმარს ხედავს. ვეტერინარული მეცნიერებისა და ქცევითი ფსიქოლოგიის მიხედვით, პასუხი ერთმნიშვნელოვანია: ძაღლებს სიზმრები ესიზმრებათ, და მათში ხშირად სწორედ პატრონს ხედავენ.

სპეციალისტების შეფასებით, ძაღლის სიზმარი მისი ემოციური გამოცდილების გაგრძელებაა და დღის განმავლობაში განცდილი მოვლენები ღამით კვლავ აქტიურდება.

როდის  ხედავს ძაღლი სიზმარს

ძაღლის ძილი რამდენიმე ფაზად იყოფა. სიზმრები ძირითადად ე.წ. თვალების სწრაფი მოძრაობის ფაზაში ჩნდება (ინგლ. REM — Rapid Eye Movement), როდესაც ტვინის აქტივობა იზრდება, თვალები ქუთუთოების ქვეშ სწრაფად მოძრაობს და სხეულის კუნთები ნაწილობრივ მოდუნებულია.

ძაღლი, შესაძლოა, სწორედ ამ ფაზაში:

• ფეხებს ამოძრავებდეს;
• კუდი გაიქნიოს;
• ჩუმი ყეფა ან წკმუტუნი დაიწყოს.

სპეციალისტების დაკვირვებით, სიზმარი ძაღლს ხშირად ძილის დაწყებიდან 10–20 წუთში ეწყება.

შავ-თეთრი თუ ფერადი — როგორი სიზმრები ესიზმრებათ ძაღლებს

გავრცელებული მითის მიუხედავად, ძაღლები შავ-თეთრ სამყაროში არ ცხოვრობენ. მათ აქვთ ე.წ. ორფერიანი მხედველობა, რის გამოც ძირითადად ლურჯ და ყვითელ ტონებს არჩევენ, ხოლო წითელ და მწვანე ფერებს ნაკლებად  აღიქვამენ.

ძაღლების აზროვნებასა და ქცევაზე მომუშავე მკვლევარი სტენლი კორენი აღნიშნავს, რომ ძაღლების სიზმრებიც ფერადია, თუმცა ადამიანისგან განსხვავებული ფერთა პალიტრით. სიზმარი მათთვის ვიზუალური, სურნელოვანი და ემოციური გამოცდილების ერთობლიობაა.

რატომ ესიზმრებათ ძაღლებს ხშირად პატრონი

ვეტერინარული ქცევის სპეციალისტების შეფასებით, სიზმრის შინაარსი ძაღლის ყოველდღიურ გამოცდილებას ეფუძნება. ამ გამოცდილების ცენტრალურ ფიგურად კი უმეტეს შემთხვევაში პატრონი რჩება.

სიზმარში ძაღლი ხშირად „იმეორებს“:

• პატრონთან თამაშს;
• გასეირნებას;
• პატრონის სახლში დაბრუნების მოლოდინს;
• ნაცნობ ხმებსა და სურნელს.

რაც უფრო მჭიდროა ემოციური კავშირი პატრონსა და ძაღლს შორის, მით უფრო მაღალია ალბათობა, რომ სიზმარშიც სწორედ პატრონი „დაინახოს“.

რამდენი საათი სძინავთ ძაღლებს დღეღამეში

ძაღლების ძილის ხანგრძლივობა ასაკსა და ფიზიკურ მდგომარეობაზეა დამოკიდებული.

• ზრდასრულ ძაღლს საშუალოდ 12–14 საათი სძინავს;
• ლეკვს — 18–20 საათამდე;
• ხანდაზმულ ძაღლს — უფრო მეტი, თუმცა ძილი უფრო ფრაგმენტულად მიმდინარეობს.

ძილი ძაღლისთვის ენერგიის აღდგენისა და ნერვული სისტემის დაბალანსების აუცილებელ პროცესად ითვლება.

როდის არის ძილში მოძრაობა ნორმა და როდის — საყურადღებო

სიზმრის დროს ფეხების მოძრაობა, კუდის ქნევა ან ჩუმი ხმები უმეტეს შემთხვევაში ნორმალურ მოვლენად მიიჩნევა. ყურადღების გამახვილება საჭიროდ შეიძლება იქცეს, თუ:

• მოძრაობა ხანგრძლივი და მკვეთრი ხდება;
• ძაღლი გაღვიძების შემდეგ დეზორიენტირებულია;
• მსგავსი ეპიზოდები რეგულარულად მეორდება.

ასეთ შემთხვევაში ვეტერინართან კონსულტაცია მიზანშეწონილად ითვლება.

რამდენად რეკომენდებულია ძაღლის პატრონის საწოლში დაძინება

ძაღლის პატრონის საწოლში დაძინება ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული და სადავო საკითხია. ვეტერინარული ქცევის სპეციალისტების შეფასებით, ეს პრაქტიკა საერთო წესით არც აკრძალულია და არც უნივერსალურად რეკომენდებული — ყველაფერი დამოკიდებულია ძაღლის ხასიათზე, ჯანმრთელობაზე და პატრონის ცხოვრების წესზე.

დადებით მხარედ ხშირად სახელდება ემოციური ფაქტორი: პატრონთან სიახლოვე ძაღლს უსაფრთხოების განცდას უძლიერებს, შფოთვას უმცირებს და ზოგ შემთხვევაში ძილის ხარისხსაც აუმჯობესებს. განსაკუთრებით ეს ეხება იმ ძაღლებს, რომლებიც დღის განმავლობაში დიდ დროს ატარებენ პატრონისგან განცალკევებით.

თუმცა არსებობს რისკებიც, რომელთა უგულებელყოფა არ არის მიზანშეწონილი. ძაღლმა შეიძლება:

• ღამით ხშირად იმოძრაოს და პატრონის ძილის რეჟიმი დაარღვიოს;
• განშორების შფოთვა უფრო გაძლიერდეს;
• სივრცის „დაცვა“ დაიწყოს და ქცევითი პრობლემები ჩამოუყალიბდეს;
• ალერგიული ან ჰიგიენური პრობლემები გამოიწვიოს.
• სპეციალისტები განსაკუთრებულ სიფრთხილეს ურჩევენ იმ შემთხვევებში, როდესაც ძაღლი:
• შფოთვას ან აგრესიას ავლენს;
• ძილში ხშირად იძაბება ან კრთება;
• უკვე აქვს ძილის დარღვევები.

ოპტიმალურ ვარიანტად ხშირად საძინებელში, მაგრამ ცალკე საწოლზე დაძინება სახელდება, რათა ძაღლმა პატრონის სიახლოვე შეინარჩუნოს, ხოლო პირადი სივრცის საზღვრები დაცული დარჩეს.

საბოლოოდ, თუ ძაღლი მშვიდია, ჯანმრთელია და ღამით არ ღელავს, პატრონის საწოლში დაძინება პრობლემად არ ითვლება. თუმცა, თუ ძილი რეგულარულად ირღვევა ან ქცევა იცვლება, ძილის რეჟიმის გადახედვა საჭირო ხდება.

კომენტარები