Facebook და Instagram, როგორც პარალელური ცხოვრება – რა გავლენას მოახდენს მომავალში ეს 2 პლატფორმა ადამიანებზე
დღეს სოციალური მედია მხოლოდ დროის გასაყვან საშუალება აღარ არის. Facebook და Instagram იქცა სივრცედ, სადაც ადამიანები არა მხოლოდ აზიარებენ თავიანთ ცხოვრებას, არამედ ქმნიან კიდეც ახალ რეალობას. ეს პლატფორმები უკვე იმდენადაა ჩვენი ყოველდღიურობის ნაწილი, რომ ხშირად რეალურ გამოცდილებასთან პარალელურად “მეორე ცხოვრება” სწორედ იქ ვითარდება.
ალბათ შეგიმჩნევია, რომ ერთ დღეს რაღაც თემას მოიხსენიებ მეგობართან, მეორე დღეს კი იგივე თემის რეკლამა ან პოსტი “შემოგხვდება” Facebook-ზე ან Instagram-ზე. ეს ალგორითმების მექანიზმია – ისინი სწავლობენ ჩვენს ინტერესებს, ნაცნობებს, ადგილმდებარეობას და სწორედ ამ მონაცემებზე აგებენ რეკომენდაციებს.
ზოგისთვის ეს კომფორტია – საჭირო ინფორმაცია ხელისგულზე, ზოგისთვის კი შეხსენებაა, რომ ციფრულ სამყაროში პირადი სივრცე თითქმის აღარ არსებობს.
ვირტუალური იდენტობა – ნიღაბი თუ რეალობა?
Instagram-ზე თითოეული ფოტო შეიძლება ბევრად უფრო მეტს ნიშნავდეს, ვიდრე უბრალო კადრს. ადამიანი იქ აჩვენებს საკუთარ “საუკეთესო ვერსიას” – გაფილტრულს, დამუშავებულს, უფრო წარმატებულს. Facebook-ზე კი ხშირად ყალიბდება საზოგადოებრივი როლი – როგორი აზრი გაქვს, რას აზიარებ, რომელი ჯგუფის წევრი ხარ.
ასე იქმნება “ციფრული მე”, რომელიც ზოგჯერ ჩვენს ნამდვილ იდენტობას უსწრებს კიდეც.
ურთიერთობები ალგორითმის მარწუხებში
ალგორითმი გვკარნახობს, ვინ შეიძლება იყოს ჩვენი მეგობარი, რომელი ვიდეო უნდა ვნახოთ და რომელი ამბავი დაგვაინტერესოს. თითქოს თავისუფალ არჩევანს ვაკეთებთ, მაგრამ რეალურად ხშირად ვმოძრაობთ იმ სქემით, რომელსაც თავად სისტემა გვიწერს. ეს ნელ-ნელა ცვლის ჩვენს ურთიერთობებსაც – ადამიანებს უფრო ხშირად ვაფასებთ იმაზე, თუ რას აზიარებენ, ვიდრე იმაზე, თუ რეალურად როგორები არიან.
მომავალი – სოციალური ქსელის გავლენა ფსიქიკასა და კულტურაზე
თუ ასე გაგრძელდა, Facebook და Instagram შეიძლება იქცეს ისეთ ადგილად, სადაც ადამიანისთვის უფრო მნიშვნელოვანი იქნება ვირტუალური აღქმა, ვიდრე რეალური ცხოვრება. ახალგაზრდები, რომლებიც ამ პლატფორმებზე იზრდებიან, შეიძლება რეალობას აღიქვამდნენ ისე, როგორც ხედავენ Story-სა და Reels-ში.
ამავდროულად, ბიზნესი, პოლიტიკა და კულტურა სულ უფრო მეტად გახდება დამოკიდებული სოციალურ ქსელებზე. ისინი უკვე ქმნიან ტენდენციებს, მართავენ მომხმარებლის არჩევანს და აყალიბებენ საზოგადოებრივ აზრს.
საფრთხე იმაში მდგომარეობს, რომ ადამიანი შეიძლება იმდენად ჩაიძიროს ციფრულ ილუზიაში, რომ რეალობა მეორეხარისხოვანი გახდეს.
მაქსიმალურად უნდა ვეცადოთ, რომ სოციალური ქსელები არა პარალელური სამყაროდ, არამედ ახალი შესააძლებლობების და განვითარების სივრცედ ვაქციოთ.