საიდან მოდის ცარცისა და გაჯის ჭამის სურვილი
ზოგიერთ ადამიანს ცარცის, გაჯის ან თიხის ჭამის ძლიერი სურვილი უჩნდება — ეს შემთხვევითი ჩვევა კი არა, ხშირად ორგანიზმისგან წამოსული სიგნალია. ასეთი მოთხოვნილება მედიცინაში ე.წ პიკას სახელით არის ცნობილი და უმეტესად ჯანმრთელობის ან ფსიქოემოციურ პრობლემებზე მიგვანიშნებს.
1. რკინის დეფიციტი (ანემია)
ყველაზე გავრცელებული მიზეზი. რკინის ნაკლებობისას ტვინი ხშირად „უცნაურ“ საკვებზე ლტოლვას იწვევს — მათ შორის ცარცზე, თიხაზე, ყინულზე. ეს განსაკუთრებით ხშირია ქალებში.
2. მინერალების დეფიციტი
კალციუმის, თუთიის ან მაგნიუმის ნაკლებობამ შეიძლება გამოიწვიოს მსგავსი სურვილი. ორგანიზმი თითქოს ინსტინქტურად ეძებს მინერალების შემცველ ნივთიერებას, თუმცა ცარცი რეალურად სასარგებლო კალციუმს არ იძლევა.
3. ორსულობა
ორსულებში ე.წ პიკა შედარებით ხშირია. ჰორმონული ცვლილებები და მინერალების გაზრდილი მოთხოვნილება ხშირად არატრადიციულ სურვილებს აჩენს.
4. ფსიქოემოციური ფაქტორები
სტრესი, შფოთვა, დეპრესია ან ბავშვობის ტრავმები ზოგჯერ ე.წ პიკას ქცევით ფორმად ვლინდება — როგორც დამამშვიდებელი მექანიზმი.
5. კულტურული ჩვევა
ზოგ რეგიონში თიხის ან მსგავსი ნივთიერებების მიღება ტრადიციად ითვლება, თუმცა ეს რისკებს მაინც შეიცავს.
რას მიგვანიშნებს ასეთი სურვილი
ცარცისა და გაჯის ჭამის მოთხოვნილება ხშირად ნიშნავს, რომ:
- ორგანიზმს აკლია რკინა ან სხვა მნიშვნელოვანი მიკროელემენტები;
- არსებობს ჰორმონული ან მეტაბოლური დისბალანსი;
- ადგილი აქვს ხანგრძლივ სტრესს ან ფსიქოლოგიურ გადატვირთვას.
რამდენად საშიშია
- ცარცისა და გაჯის რეგულარული მიღება არ არის უსაფრთხო:
- შეიძლება გამოიწვიოს კუჭ-ნაწლავის გაღიზიანება, შეკრულობა;
- შეიცავდეს მძიმე მეტალებს ან ტოქსიკურ მინარევებს;
- აფერხებდეს ნორმალური საკვების შეწოვას და გაამწვავოს დეფიციტები.
რა უნდა გააკეთოს ადამიანმა
- ჩაატაროს სისხლის ანალიზი;
- მიმართოს ექიმს ან ენდოკრინოლოგს;
- საჭიროების შემთხვევაში — ფსიქოლოგს;
- არ ეცადოს სურვილის „დაკმაყოფილებას“ ცარცით ან გაჯით.
ასე, რომ ცარცისა და გაჯის ჭამის სურვილი ახირება არ არის — ეს ხშირად ორგანიზმის გაფრთხილებაა. ყურადღების მიქცევა და მიზეზის დროული აღმოჩენა სერიოზული გართულებების თავიდან აცილებაში დაგეხმარებათ.