რა ეკრძალებათ ირანში ქალებს და რა სასჯელი მოჰყვება დაუმორჩილებლობას — 10 მკაცრი წესი
ირანიქალთა უფლებების კუთხით ერთ-ერთ ყველაზე მკაცრ ქვეყნად ითვლება. სახელმწიფოს კანონმდებლობა ეფუძნება შარიათის ნორმებს, რომლებიც ქალთა ყოველდღიურ ცხოვრებას დეტალურად არეგულირებს — ეს ეხება, როგორც სამოსის ტარებას, ისე სოციალურ ურთიერთობებს.
1. ჰიჯაბის ტარება სავალდებულოა
ქალს საჯარო სივრცეში აუცილებლად უნდა ჰქონდეს დაფარული თმა და სხეული.
დაუმორჩილებლობის შემთხვევაში:
ჯარიმა, ადმინისტრაციული დაკავება, ხელახლა „გაფრთხილება“, განმეორებისას — პატიმრობა.
2. „არასწორი“ ჰიჯაბიც დასჯადია
თავშალი თუ ნაწილობრივ ჩამოცურდა, ტანსაცმელი მოკლეა ან სხეულის კონტურებს გამოკვეთს — ეს კანონდარღვევად ითვლება.
სასჯელი:
დაკავება „ზნეობის პოლიციის“ მიერ, დაკითხვა, ჯარიმა ან პატიმრობა.
3. მამაკაცთან ფიზიკური კონტაქტი აკრძალულია
ქალს ეკრძალება ხელის ჩამორთმევა ან სხვა ფიზიკური კონტაქტი უცხო მამაკაცთან.
სასჯელი:
საჯარო გაფრთხილება, დაკავება, სასამართლო პროცესი.
4. საჯაროდ სიმღერა აკრძალულია
ქალს არ აქვს უფლება საჯაროდ იმღეროს ან კონცერტი ჩაატაროს შერეული აუდიტორიისთვის.
სასჯელი:
საჯარო საქმიანობის აკრძალვა, ჯარიმა, დაკითხვა უსაფრთხოების სტრუქტურებში.
5. ცეკვა დასჯადია სოციალურ ქსელებშიც
ქალის მიერ ცეკვის ამსახველი ვიდეოს გამოქვეყნება სოციალური ქსელებში კანონდარღვევად ითვლება.
სასჯელი:
დაკავება, დაკითხვა, იძულებითი „აღიარებითი ვიდეო“.
6. ქორწინებისთვის მამის ან მეურვის თანხმობა აუცილებელია
ქალი ვერ დაქორწინდება მეურვის ნებართვის გარეშე, თუნდაც სრულწლოვანი იყოს.
დაუმორჩილებლობის შემთხვევაში:
ქორწინების გაუქმება, სამართლებრივი პრობლემები.
7. მარტო მოგზაურობა ხშირად შეზღუდულია
ზოგიერთ რეგიონში ქალს მარტო მგზავრობა ან სასტუმროში განთავსება პრობლემებს უქმნის.
სასჯელი:
მომსახურებაზე უარი, პოლიციაში გადამისამართება.
8. მაკიაჟი და „გამომწვევი“ გარეგნობა აკრძალულია
მკვეთრი მაკიაჟი, ფერადი თმა ან მოდური ჩაცმულობა ხშირად „ამორალურად“ ფასდება.
სასჯელი:
დაკავება, მაკიაჟის იძულებითი მოცილება, ჯარიმა.
9. სპორტულ სტადიონებზე დასწრება შეზღუდულია
ქალებს უკვე მრავალი წელია ეკრძალებათ სპორტულ ღონისძიებებზე დასწრება, მათ შორის ფეხბურთის მატჩებზე.
დაუმორჩილებლობის შემთხვევაში:
დაკავება ან სტადიონიდან იძულებით გაყვანა.
10. პროტესტში მონაწილეობა მძიმე დანაშაულად ითვლება
ქალთა უფლებების დაცვის მიზნით გამართული აქციები ხშირად „სახელმწიფო წესრიგის დარღვევად“ კვალიფიცირდება.
სასჯელი:
ხანგრძლივი პატიმრობა, წამება, ზოგ შემთხვევაში კი სიკვდილით დასჯა.
ასე, რომ ირანში ქალთა ცხოვრება მკაცრი კონტროლის ქვეშაა მოქცეული. მიუხედავად საერთაშორისო ზეწოლისა და შიდა პროტესტისა, ქვეყნის კანონმდებლობა კვლავ მკაცრად ზღუდავს ქალთა თავისუფლებას — ხშირად მძიმე და შეუქცევადი შედეგებით.